Отдел фольклора и этнографии Ингушского научно-исследовательского института гуманитарных наук им Ч. Ахриева наконец «обрел свое имя». По инициативе руководителя института, Барахоевой Нины Мустафаевны и сотрудников отдела он был переименован в честь известного ингушского фольклориста, ученого, а также бывшего директора НИИ (с 2004 по 2013 гг.), Дахкильгова Ибрагима Абдуррахмановича.
Многие годы, возглавляя НИИ имени Чаха Ахриева и занимаясь научной, преподавательской деятельностью, Ибрагим Абдурахманович внес большой личный вклад в изучение и сохранение исторического наследия ингушского народа, исследование его уникальной культуры, традиций, государственного строительства.
Сийдолча къаман сийдола во1
Иштта еза а йоккха а ц1и йолаш дар тахан Магасе, 1оахар-наькъан Чхьаг1а ц1ерах йолча 1илман-тохкама института хьалтеха лерх1аман илг, из хетадаьдар вай къаман ц1ихезача йоазонхочоа, 1илманхочоа, профессора, визза ший къаман во1 волаш ваьхача Дахкиль-наькъан 1адрохьмана Ибраьх1ама.
Ибраьх1ама 1илман наькъ т1а дикка къахьийгад ше мел вах, х1аьта цу института вахар къаьстта цун ц1ерца хоттаденна да. Из тахан майрра ала йиш йолаш да, х1ана аьлча 2004 шера Ибраьх1амга института доал кхаьчача хана, халла са доахаш волча унахочунгар хьал долаш яр Паччахьалкхен ца1 мара йоаца 1илман-тохкама институт. Даьла къахетамца Ибрах1ама низ а хьинар а теъар ший декхар лаккхарча боараме дизза кхочашде. Тайпр-тайпара отделаш хьайийлар институте, цунга хьежжа йоккха 1илманхой барт бола тоаба в1ашаг1кхийттар. Ибраьх1ама ше кулгалхо воллаше а, 1илман болх битанзар. Фольклора тохкаш а, цох лаьца язде а ше студент волча хана денз чам болаш а хьавенарвар из, х1аьта фольклора отдела 1илман болх беш яьккхар цо цу института ше мел яьккха ха. 1илман-тохкама института ше кулгалхо хилале фольклора отдела кулгал деш хилар Ибраьх1ам.
Т1адоаг1а керда шу шийца кхы а цхьа дог г1озле яхьаш дера цу института болхлошта. Тахан денз Дахкильг-наькъан Ибраьх1ама ц1и лелаеш хургья цу института фольклореи этнографеи отдел, иштта цун ц1ерах илг хьалтехар цу фусаме. Цу т1а дар Ибраьх1ама кхолламах лаьца а иштта цун вахар лоацца довзийташ дола йоазонаш. Из кечдеш къахьийгар яр вай хьоахаяьча отдела йоккхаг1а йола 1илман болхло Йовлой Мухтара Аза. Ше тохаш дола кулг г1озленца, Ибрах1амца хиннача к1оаргача лерх1амца техар Азас. Цо баьча белхаца дег т1ара Азайна баркал а оалаш йист хилар отдела кулгалхо Мате-наькъан Адама Мухьмад, цо белгалдаьккхар, Азас из беррига къахьегам дог раьза а долаш т1аийцалга. Из болх кхы шераг1а д1абехьача бакъахьа хеташ яр Аза ше а, дукха да йоахар цо Ибраьх1амах лаьца язде дикадар.
Ший арг1ах цу г1улакха раьза волаш йист хилар Дахкильг-наькъан Ибрах1амца института деша ваьг1а, литература отдела воккхаг1а вола 1илман болхло Шеде-наькъан Арсмака Султан. Ибраьх1ама дуккхача шерашка ше улув хиларга хьежжа Султана а т1атехар цига массехка дош. Цох дика дагадеха х1ама а хеташ, цу г1улакха дош аьнна а г1о-новкъостал мел даьрашта дег т1ара баркал аьлар Султана.
Ха йоацаш цхьаккха х1ама дац, иштта ха йолаш кхеллав массавола саг а. Тахан вай бисарий декхар да, сий долаш, яхь йолаш, къаман хьал довзаш баьхача вай къонахий ц1и лораеш дахар.
Гаьге-наькъан Фатима
